Święta geografia starożytnej Grecji

Okres neolitu (9600 - 3000 pne)

Aby poznać świętą geografię starożytnej Grecji, trzeba spojrzeć w przeszłość. W ciągu tysiącleci przed pojawieniem się klasycznych Greków w regionie żyły inne ludy, a ślady ich tradycji mądrości wciąż można znaleźć w starych mitach. Choć genialni Grecy byli genialni, nie byli twórcami wszystkich wyrafinowań, z których są znani. Byli raczej spadkobiercami, którzy następnie opracowali i wyrazili wcześniejszą mądrość.

Historia regionu zaczyna się przed zapisaniem jakichkolwiek zapisów. To, co niewiele wiemy, pochodzi z mitów i legend, folkloru i badań archeologów. Nomadyczni łowcy-zbieracze wędrowali po krainach w sposób, w jaki obecnie nie ma ludzi na ziemi.

Ich ruchy kierowały się upływem pór roku i wędrówkami ogromnych stad zwierząt. Żywa ziemia dała im jedzenie, a słońce ich ogrzało. Spacerując tu i tam po ziemi, ci starożytni ludzie - nasi przodkowie - również powoli zaczęli znajdować określone miejsca, które miały poczucie odrętwienia, mocy lub podwyższonej energii. Dwa punkty widzenia, jakie mamy w tej legendarnej epoce, mitologii i archeologii, pokazują dość wyraźnie, że najwcześniejsze kultury greckie koncentrowały się na wierzeniach w Wielką Boginię Ziemi. Urodziła wszystko i przez wszystko. Niemowlęta i źródła były jej darami. Jaskinie i lasy porastają jej ulubione miejsca. Przez niezliczone stulecia, poprzez narodziny i zanikanie prehistorycznych kultur, te mistyczne miejsca były czczone i odwiedzane. Pierwsze święte miejsca ludzkości są najstarszymi korzeniami tradycji pielgrzymkowych, które później charakteryzowałyby klasyczną Grecję.

Około 6500 rpne, sześć tysięcy lat przed klasycznymi Grekami, rozpoczęło się rolnictwo i udomowienie zwierząt. Bydło mogło być udomowione niezależnie w południowo-wschodniej Europie, ale niektóre uprawy, takie jak pszenica i jęczmień, zostały z pewnością wprowadzone z Bliskiego Wschodu. Wraz z ideami rolnictwa i hodowli zwierząt pojawiły się również proto-religijne koncepcje. W okresie neolitu kultury takie jak Bandkeramik, Tripolye-Cucuteni, Bell Beaker, Unetice, Danubian-Carpathian i wczesne Morze Egejskie podróżowały i handlowały w dużych regionach południowo-wschodniej i środkowej Europy. Dodatkowo, kamień szlachetny Bursztyn, znaleziony w regionach dzisiejszej Danii, Polski i Litwy, był szeroko sprzedawany w Europie Środkowej i Południowo-Wschodniej. Cały ten ruch ludzki miał miejsce w pobliżu i wewnątrz regionu Grecji iz pewnością wpłynąłby na późniejsze pojawienie się bardziej wyrafinowanych kultur na obszarze Morza Egejskiego.

Średniowiecze i brąz (3000 - 800 pne)

Między 3000 a 1100 pne różne grupy ludzi, takie jak Jonowie, Achajowie i Dorianie, przybyli do Grecji z północy. Pochodzący z Indoeuropejczyków byli patriarchalnymi, wojennymi kulturami, które wierzyły w męskich bogów mieszkających na niebie lub na szczytach górskich. W ciągu tych lat, a szczególnie po migracji Dorianów około 1100 rpne, następował stopniowy proces kulturowego mieszania się, w wyniku którego nacisk przesunął się z czci Bogini Ziemi jako dominującego bóstwa na Zeusa, boga niebios. To połączenie rdzennej kultury starożytnej bogini z przybywającą kulturą patriarchalną zostało wyraźnie odzwierciedlone w różnych mitach wywodzących się z epoki neolitu, epoki brązu i klasycznego. Wielu współczesnych ludzi uważa, że ​​mity greckie dotyczą tylko Zeusa i bogów olimpijskich. Pojęcie to, utrwalone od czasów wiktoriańskich, kiedy europejscy uczeni - prawie całkowicie mężczyźni - nadawali wyraźne uprzedzenie mężczyznom interpretacjom i pismom, jest jednak błędne.

Zorientowane na mężczyznę mity z epoki klasycznej są jedynie produktami tego zdominowanego przez mężczyzn czasu. Istnieje znacznie starsza mityczna tradycja wywodząca się z czasów sprzed epoki brązu, w których Wielka Bogini była najwyższym bóstwem. Wielka Bogini kojarzyła się z narodzinami, łatwością życia, płodnością i zmianami sezonowymi, zaś późniejsi bogowie olimpijscy byli wojowniczy, oddaleni od ludzi, osądzający i często zazdrośni. Podczas procesu asymilacji Wielka Bogini została podzielona na różne aspekty żeńskie, takie jak Hera, Artemida, Afrodyta, Atena i Hestia. Choć potężne same w sobie, znaczące jest to, że każda z tych bogiń wciąż była podporządkowana męskim bogom lub sama się maskulinizowała. Na przykład podczas rozwoju w zakonie olimpijskim Hera stała się zazdrosną żoną, Atena męską kobietą, a Afrodyta wyuzdanym stworzeniem.

Zakładanie świątyń w epoce brązu i ciemności bardzo często odbywało się w miejscach czczonych z wcześniejszych czasów neolitu. Sanktuaria zostały umieszczone w określonych miejscach, w których tajemnicze siły świata przyrody były najbardziej dostępne. Aby zrozumieć te wczesne świątynie, konieczne jest zbadanie ich w kontekście naturalnych kontekstów, w których się znajdowały. Kluczowe znaczenie w tym badaniu ma uznanie faktu, że starożytne świątynie były powiązane nie tylko z określonymi miejscami w krajobrazie, ale także z ruchami różnych ciał niebieskich, takich jak słońce, księżyc, planety i gwiazdy.

Wczesne sanktuaria znajdowały się na obszarach krajobrazowych związanych z duchami i mocami natury (później antropomorfizowane jako boginie i bogowie). Ustawiono ołtarze, zwykle płaskie skały w pozycjach zwróconych ku cechom świętego krajobrazu, az czasem dodawano bardziej wyszukane konstrukcje. Ustanowiono różnorodne rytuały, aby uczcić duchy krajobrazu, aby je upokorzyć i kontrolować, oraz aby zapewnić dostęp do tych mocy odwiedzającym pielgrzymom. Nie można z całą pewnością powiedzieć, w którym momencie pierwotni ludzie wymyślili świątynię, ale było to na długo przed okresem osiedlenia. Archeologiczne dowody wykazały, że mieszkania były późniejszym rozwinięciem w istniejących wcześniej miejscach świętości. Inne cywilizacje przedgreckie, takie jak minojska, mykeńska i cykladzka, były również związane z aspektami Bogini Matki i powiązanymi elementami geomantycznymi.

Okres archaiczny, klasyczny i hellenistyczny

Podczas tak zwanych „ciemnych wieków” (1100–800 pne) Grecy żyli w społecznościach plemiennych kontrolowanych przez wodzów lub królów, którzy połączyli role przywódcy wojennego i kapłana. Nie było pałaców, a królowie mieszkali w domach odróżniających się od domów poddanych jedynie ich większą wielkością. W IX wieku władza zaczęła przenosić się na różne dziedziczne arystokracje, wzrósł handel między nimi, a centra społeczne zaczęły się powiększać od wiosek po miasta. Na początku okresu archaicznego Polis, czyli miasto-państwo, stały się dominującą formą organizacji politycznej. Miasta zdominowały wieś i stały się głównymi ośrodkami władzy politycznej, handlu i życia kulturalnego. W okresie archaicznym, w różnych okresach w różnych regionach Grecji, arystokratyczny rząd stał się niepopularny i ewoluowało wiele innych systemów rządzenia, w tym tyrania, oligarchie i demokracje. W okresie archaicznym, klasycznym i hellenistycznym wiele miast-państw walczyło ze sobą, dlatego nie można mówić o greckim „narodzie”, a jedynie o greckiej cywilizacji złożonej z wielu autonomicznych miast-państw.

Pomimo rywalizacji Grecy mieli silne poczucie wspólnej tożsamości, wyrażone imieniem, które nadali sobie, Hellenes i wyznawaną religią. Oddając cześć tym samym bogom i boginiom, Grecy obchodzili święta pan-hellenistyczne, podczas których ustały działania wojenne, a pielgrzymi mogli bezpiecznie podróżować po okolicy. Neutralność świątyń, a zwłaszcza wyroczni o znaczeniu pan-hellenistycznym, wspierane były przez ligi sąsiednich państw, zwane amfiksiami, takimi jak Delfy, najsłynniejsze miejsce wyroczni. Na tym tle organizacji społecznych, politycznych i religijnych możemy rozważyć naturę świętych miejsc i tradycji pielgrzymkowych w okresach archaicznym, klasycznym i hellenistycznym.

Biorąc pod uwagę praktykę pielgrzymkową w tych okresach, wyraźnie widać, że istniały dwie odrębne klasyfikacje miejsc pielgrzymkowych. Można je podzielić na przyciągające pielgrzymki indywidualne lub grupowe. W kategorii sanktuariów, które przyciągały indywidualnych pielgrzymów, znajdowały się odwieczne kapliczki, takie jak Dodona i Delfy; świątynie poświęcone określonym bogom i boginiom; i świątynie uzdrawiające znane jako asklepieions. W kategorii sanktuariów, które przyciągały grupowe pielgrzymki, znajdowały się niezwykle odwiedzane, wspierane przez państwo miejsca festiwalowe w Olimpii, Delfach, Isthmii i Nemei. Od VI wieku pne do IV wieku naszej ery Grecy odbywali zarówno indywidualne, jak i wysoce zorganizowane pielgrzymki państwowe do tych świętych miejsc w całej greckiej krainie. Tradycje pielgrzymkowe do obu typów sanktuariów są niezaprzeczalnym znakiem wielkiego stopnia, w jakim Grecy postrzegali bogów i boginie jako ingerujące w ich życie osobiste i sprawy państwa.

W świecie greckim słowo sanktuarium brzmiało hieron (święte lub święte), co sugeruje ideę strefy między światem boskim i ludzkim, w której mogłaby istnieć komunikacja między dwoma królestwami. Budowa wielkich świątyń wokół starożytnych ołtarzy z epoki brązu i ciemności jest odzwierciedleniem monumentalizacji greckich świątyń z VIII wieku. Nadal jednak najważniejsza była święta przestrzeń wokół ołtarza, czasem obejmująca jaskinię, źródło, drzewo lub kamień. Architektoniczne opracowanie świątyni nie powinno zatem być postrzegane jako zmiana praktyki kultowej, ale po prostu jako decyzja o monumentalizacji. Ważne jest również, aby uznać, że wiele inspiracji i strukturalnej formy greckich świątyń pochodzi z podobnych struktur w Egipcie i na Bliskim Wschodzie. Świątynie z epoki klasycznej, oprócz funkcji duchowych, służyły również jako symbole miast-państw i manifestacji ich władzy w konkurencyjnym systemie politycznym, który obejmował cały region Grecji.

Podczas gdy wiele ośrodków miejskich w Grecji miało swoje święte miejsca, pielgrzymi często podróżowali setki mil poza miejsce zamieszkania, łodzią lub lądem, aby odwiedzić inne świątynie, których mieszkańców i bogiń uważano za skuteczne z różnych powodów. Z pewnością jednym z najbardziej znanych przykładów tego rodzaju wizytacji w sanktuarium było to, które miało miejsce w miejscu wyroczni w Delfach. Jego najwcześniejsze użycie zagubione we mgle prehistorii, Delfi było uprzywilejowane przez Mykeńczyków już w 1500 roku pne i przez Greków od 1000 roku pne do 393 roku ne, kiedy chrześcijański cesarz Teodozjusz oficjalnie zamknął ogromny kompleks świątynny.

Innym rodzajem świętego miejsca, które przyciągało dużą liczbę pielgrzymów z całego greckiego świata, były świątynie lecznicze Asklepiosa, syna legendarnego Apolla. Jego główne sanktuaria, zwane asklepieion, znajdowały się w Epidauros, wyspie Kos, Pergamos w Azji Mniejszej i Lebena na Krecie. Podczas gdy w innych częściach świata greckiego zbudowano także około 300 świątyń Asklepieion, uzdrawiającą moc boga uważano za najbardziej obecną w głównych świątyniach. Gdy pielgrzymi przybyli do sanktuarium Asklepieionów, spędzili noc na nocach w budynku zwanym avaton, gdzie mieli nadzieję na sen, w którym pojawią się Asklepios i albo je wyleczyć, albo ujawnią informacje o tym, jak mogą się wyleczyć.

Drugą główną kategorią miejsc pielgrzymkowych były wspierane przez państwo pan-hellenistyczne festiwale w całym kraju. Pojawienie się tych szczególnych sanktuariów było bezpośrednio związane z powstaniem polis i narodzinami miasta-państwa. Podczas pan-hellenistycznych festiwali tysiące ludzi podróżowało, aby czcić bogów i boginie czczone podczas tych uroczystości. Najważniejsze były festiwale w Olimpii, Pytii, Isthmii i Nemei, znane jako „igrzyska koronne”. Konkursy między państwami-miastami na festiwalach obejmowały literaturę, muzykę i lekkoatletykę. Nagrodami dla uczestników były wieńce, a nie pieniądze, a niektórzy zwycięzcy pojawili się jako ważni politycy. Artystyczne opracowanie sanktuariów było także formą rywalizacji między państwami. Pan-hellenistyczne świątynie służyły wzmocnieniu idei i wartości kluczowych dla organizacji polis. Wyraziło to materialnie wyraz w tworzeniu pomników poświęconych osiągnięciom poszczególnych miast-państw, które zostały specjalnie zaprojektowane, aby wywrzeć wrażenie na odwiedzających z innych regionów. Dostęp do pan-hellenistycznych świątyń był gwarantowany w czasach konfliktu między różnymi miastami-państwami, a nawet gdy Kserkses najechał Grecję w 480 rpne, festiwal olimpijski trwał.

Oficjalna pielgrzymka od VI wieku była wyraźną cechą greckiego świata, a statki przybyły z Iberii, Egiptu, Cyreny i Morza Czarnego do sanktuariów w Grecji i Azji Mniejszej. Działalność dyplomatyczna towarzyszyła festiwalom, a różne państwa-miasta wysyłały urzędników ogłaszających daty uroczystości i potwierdzających święte rozejmy, które umożliwiały pielgrzymom bezpieczne podróżowanie. Zaproszone państwa wysłały oficjalnych przedstawicieli, zwanych teoriami, aby uczestniczyli w festiwalach i składali ofiary w imieniu swojego państwa.

Podróże morskie były dla Greków podstawową formą transportu, a sezon żeglarski od początku wiosny w kwietniu do nadejścia zimy w październiku był okresem, w którym odbywały się główne festiwale wspierane przez państwo. Daty czterech głównych festiwali również nie były sprzeczne z najbardziej ruchliwymi okresami harmonogramu rolnictwa, takimi jak zbiór winogron w połowie września, zbiór zbóż w maju do lipca oraz zbiór oliwek między listopadem a lutym.

Jeszcze inną kategorią miejsc pielgrzymkowych w klasycznym greckim świecie były tajemnicze religie. Wiele o tajemniczych religiach i ich rytuałach jest obecnie nieznanych, ale wydawało się, że funkcjonowały one jako źródła duchowej witalności wśród instytucjonalnej biurokracji religii państwowej. Festiwal Większych Tajemnic (w przeciwieństwie do Mniejszych Tajemnic) miał miejsce w miejscu Eleusis we wrześniu i październiku. Tajemnice były zasadniczo dramatem, w którym uczestniczyła publiczność, wprowadzając rytualny postęp od smutku do radości, od smutku rozdzielonej matki i córki do ich radosnego zjednoczenia. Podczas tygodniowego festiwalu kapłani i kapłanki odprawiali różne rytuały w sanktuarium Eleusis, a piątego dnia festiwalu tysiące pielgrzymów, mężczyzn i kobiet, bogatych i biednych, przeszło około 15 mil od miasto Ateny. Aspekty tajemnic elleuzyjskich były częściowo odtworzeniem mitu Demeter i Persefony, a uczestnicy wypili święty napój o nazwie kykeon, który zdaniem niektórych uczonych miał działanie narkotyczne. Odbywająca się przez prawie 1000 lat procesja na Eleusis była największym takim wydarzeniem, jakie kiedykolwiek zorganizowano w świecie greckim. Eleuzyjskie tajemnice zakończyły się w 396 r. Po zniszczeniu świątyni przez Gotyckiego Alarica.

Inną tajemniczą tradycję, Kaveirian, praktykowano na wyspach Samotraki i Lemnos w północnej części Morza Egejskiego w okresie klasycznym i hellenistycznym. Tajemnice Kaveirian zostały najprawdopodobniej sprowadzone z Azji Mniejszej, a ich zawartość została następnie zmieszana z mitologią grecką i legendami.

Lokalizacje greckich sanktuariów według świętej geografii

W poprzednich częściach tego eseju przedstawiono informacje dotyczące pochodzenia świętych miejsc w okresie neolitu i ich religijnego wykorzystania od epoki brązu do końca czasów hellenistycznych. Informacje te pochodzą z różnych ortodoksyjnych źródeł naukowych, które - choć z pewnością ważne - nie poruszają kwestii lokalizacji najstarszych świętych miejsc pod względem geomancji, astrologii lądowej i geometrii krajobrazu. Intrygującym faktem, mało znanym większości współczesnych badaczy greckiej archeologii, jest fakt, że w rzeczywistości istnieje geometryczny wzór rozmieszczenia świętych miejsc na kontynencie i na wyspach Grecji.

Dowody tego wielkiego projektu odkrył po raz pierwszy, przynajmniej w czasach historycznych, francuski uczony Jean Richer, który mieszkał w Grecji w latach 1950. XX wieku. Od wielu lat interesując się mitologią, doktrynami ezoterycznymi i mitologią grecką, Richer często zastanawiał się, czy może istnieć jednolity wzorzec wyjaśniający położenie najstarszych greckich świątyń w stosunku do jednej innej, do typografii całego kraju i do królestwa niebieskiego. Podczas swoich wizyt w licznych świątyniach, zarówno na kontynencie, jak i na wyspach, był zakłopotany ich czasami nietypowymi lokalizacjami. Znalazł świątynie wznoszące się wysoko na szczytach górskich, w odizolowanych regionach odległych od centrów społecznych i, co najdziwniejsze, w pozornie przypadkowych miejscach na wsi. Richer podejrzewał, że umiejscowienie tych miejsc świątynnych nie było arbitralne, lecz raczej odzwierciedlało tradycję mądrości praktykowaną w głębokiej starożytności, a następnie zapomnianą przed tysiącami lat.

W 1958 r. Richer miał głębokie doświadczenie, które zaczęło odkrywać tajemnice, które go tak intrygowały. Żyjąc na wzgórzu Lycabettos, poświęconym Bogini Ziemi Gai i górując nad Partenonem w Atenach, miał wizjonerski sen o Apollinie. Sen pomógł mu rozpoznać, że można wytyczyć prostą linię między miejscami Delphi, Atenami, wyspą Delos (gdzie rzekomo urodził się Apollo) a Camiros na Rodos, miejscu najstarszej świątyni Apollina na tej wyspie. Odkrycie tej linii, łączącej święte miejsca starożytnej Grecji, skłoniło Richera do odkrycia kolejnych przykładów starożytnej świętej geografii, w tym:

• Ułożenie łączące święte góry Idy na Krecie i Parnas w Delfach, które przeszły także przez inną świętą górę w Koryncie, gdzie stała świątynia Apolla.
• Ogólne ułożenie trzech wielkich sanktuariów Hera w Olimpii, Argos i Samos.
• Prawie równoboczny trójkąt, który łączył trzy sanktuaria Ateny w Delfach, Atenach i Tegei.
• Wyrównanie miast Koryntu, Argos i Sparty pod kątem prostym do wyrównania Delfy - Ateny - Delos.

Richer uważał, że te zagadkowe ułożenia świętych miejsc były wyraźnie widoczne, gdyby obserwator mógł uwolnić się od ograniczającego uprzedzenia ortodoksyjnej archeologii. Zamiast badać każdą świątynię jako dyskretną jednostkę, obserwator musiał rozważyć, jakby z lotu ptaka, sieć świątyń w całym regionie Grecji. W swojej książce Święta geografia starożytnych Greków Richer napisał:

„Dowody zabytków pokazują w niezaprzeczalny sposób, ale jeszcze nie dostrzeżono wyraźnie, że przez ponad dwa tysiące lat Fenicjanie, Hetyci, starożytni Grecy, a następnie Etruskowie, Kartagińczycy i Rzymianie cierpliwie utkano tkaninę korespondencji między niebem, a zwłaszcza pozornym przebiegiem słońca przez zodiak, zamieszkaną ziemię i miasta zbudowane przez ludzkość. ”

Inni uczeni badali teorie Richera i znalezione przez niego dopasowania. Pisanie w Dance of the Dragon: Odyssey into Earth Energies and Ancient ReligionPaul Broadhurst powiedział:

„W następnych latach Richer znalazł więcej tych linii i ostatecznie odkrył cały plan zodiaku delficznego. Studiując ikonografię monet i rzeźby świątynne, odkrył, że projekty były nie tylko dekoracyjne, ale astrologiczne, odzwierciedlając kosmiczne wpływy w pracy w poszczególnych segmentach. Odkrył nawet, że może wykorzystać tę konkretną wiedzę, aby z powodzeniem przewidzieć, który symbol pojawi się na monetach z określonych miejsc. W miarę postępu badań odkrył, że posągi mitycznych zwierząt oraz Bogów i Bogiń, a także dedykacje świątynne, zostały pierwotnie zaprojektowane tak, aby odzwierciedlały podziały zodiaku. Świątynie w dużych odległościach od siebie były wyrównane z ich odległymi odpowiednikami, odzwierciedlając niebiańskie podziały na powierzchni ziemi, wszystkie będące częścią ogromnego systemu kosmicznych i ziemskich korespondencji. Rzeźba świątyni odzwierciedlała także cykliczne koło zodiaku. Walczące zwierzęta powszechne na frontonach świątynnych symbolizowały niektóre pory roku lub okresy astrologiczne, pożerając lub atakując umierające wpływy kosmiczne, z każdym okresem reprezentowanym przez mityczną bestię… Później Richer znalazł inne zodiaki skupione na podobnych, przepięknych miejscach, mających geometryczne relacje ze sobą i doszedł do wniosku, że odnalazł pozostałości niegdyś uniwersalnego systemu niebiańskich korespondencji, który ewoluował w czasach greckich i rzymskich jako wspólny mianownik starożytnych religii, a nawet rozciągał się na chrześcijaństwo bizantyjskie ”.

W 1994 r. Książka Richera Święta geografia starożytnych Greków, została przetłumaczona z francuskiego na angielski przez Christine Rhone. Opierając się na głębokim zaznajomieniu się z jego pracą, Rhone skomentowała w swojej wstępie do książki:

„Do pracy Richera nad świętą geografią można podchodzić z wielu poziomów. Rozszerza zakres symboli astrologicznych od znanych - ryb dla Ryb, byka dla Barana i tak dalej - aby objąć bóstwa olimpijskie i przedolimpijskie, konstelacje okołodiodalne, postacie mitów i legend, odsłaniając warstwę wierzeń gwiezdnych które leżą u podstaw starożytnej religii greckiej. Ta poszerzona gama symboli astrologicznych staje się kluczem do interpretacji motywów architektury, rzeźby, malowania wazonów i innych artefaktów. Motywy te zostały wybrane nie tylko ze względów estetycznych, jako urządzenia kompozycyjne lub narracyjne, ale zostały wybrane, aby wyrazić szczególne znaczenie czasowe i przestrzenne dzieła w stosunku do świętego centrum. Było to najczęściej miejsce wyroczni, ponadczasowe miejsce między królestwami Ziemi a boskimi gwiazdami. Każdy przedmiot sztuki sakralnej, wielki czy mały, stanowił zatem punkt w pojedynczej sieci znaczeń, która nasycała go talizmanem ”.

Po śmierci Jeana Richera w 1992 r. Jego starszy brat Lucien przedłużył linię „Apollo” przechodząc przez Delos, Delfy i Ateny, aby odkryć, że łączy on inne starożytne świątynie, w tym Skellig Michael w Irlandii, St Michael's Mount w Kornwalii, w Anglii, Mont St Michel we Francji, Sacra di San Michele we Włoszech, San Michele di Monte Gargano na wschodnim wybrzeżu Włoch oraz Mt. Karmel w Ziemi Świętej. Omawiając tę ​​niezwykle starożytną i znaczącą świętą geografię, Lucien napisał:

„Jean wskazał drogę, udowadniając, że wielkie świątynie starożytności były ogólnie ustawione względem siebie zgodnie z kierunkami zodiakalnymi ... W skali globalnej okazuje się, że umieszczanie świętych miejsc wydaje się przestrzegać precyzyjnych zasad i że pomimo pozorów różne aspekty powierzchni lądowej reprezentują wysoce zorganizowane struktury. ”

W niniejszym eseju wykazano, że chociaż Grecy z epoki klasycznej rzeczywiście wznieśli wspaniałe świątynie w wielu miejscach na kontynencie i na wyspach, miejsca, w których zostały one umieszczone, były już świętymi miejscami o mało znanych, ale posiadających głęboką wiedzę kulturach które istniały tysiące lat przed czasami greckimi. Dlatego można śmiało powiedzieć, jak stwierdzono na początku tego eseju, że klasyczni Grecy nie byli tak bardzo twórcami ich świętej geografii, ale raczej spadkobiercami tego systemu od wcześniejszych ludzi.

Wyrocznia Zeusa, Dodona    


Przylądek Sunion    


Świątynie Hery i Zeusa, Olympia    


Świątynia Artemidy, Vrauronia    

Martin Gray jest antropolożką kultury, pisarką i fotografką specjalizującą się w badaniu tradycji pielgrzymkowych i miejsc sakralnych na całym świecie. W ciągu 40 lat odwiedził ponad 2000 miejsc pielgrzymkowych w 165 krajach. The Światowy przewodnik pielgrzymkowy na stronie Sacredsites.com jest najbardziej wszechstronnym źródłem informacji na ten temat.

Przewodniki po Grecji

Martin poleca te przewodniki turystyczne 

Aby uzyskać dodatkowe informacje:

Święta Geografia w Grecji w starożytnej mądrości.

Wady sejsmiczne i święte sanktuaria w starożytności Morza Egejskiego.