Meczet Proroka, Medyna
Meczet Proroka (Al-Masdżid an-Nabawi) w Medynie w Arabii Saudyjskiej to jedno z najświętszych miejsc islamu, ustępujące jedynie Kaabie w Mekce. Zbudowany przez proroka Mahometa w 622 roku n.e., służył jako jego dom, miejsce kultu i centrum społeczności. Znajduje się w nim jego grób, co czyni go centralnym celem pielgrzymek muzułmanów na całym świecie. Jego historyczne znaczenie, architektoniczna wspaniałość i duchowa rola przyciągają co roku miliony wiernych, szczególnie podczas pielgrzymek hadżdż i umrah.
Historia meczetu rozpoczęła się wraz z migracją Mahometa (hidżra) z Mekki do Medyny, gdzie wraz ze swoimi zwolennikami wzniósł pierwotną konstrukcję z pni palmowych i cegieł mułowych. Ten skromny kompleks obejmował dziedziniec, salę modlitewną i pomieszczenia mieszkalne. Po śmierci Mahometa w 632 roku n.e. został pochowany w komnacie swojej żony Aiszy, która obecnie znajduje się w meczecie, obok dwóch pierwszych kalifów, Abu Bakra i Umara. Kolejne rozbudowy za czasów dynastii Umajjadów, Abbasydów i Imperium Osmańskiego przekształciły go w okazałą budowlę. W XVI wieku sułtan osmański Sulejman Wspaniały dodał kultową zieloną kopułę nad grobowcem Proroka, która do dziś jest jego znakiem rozpoznawczym. Władcy Arabii Saudyjskiej, szczególnie w XX wieku, znacznie rozbudowali meczet, a gruntowny remont w 16 roku zwiększył jego pojemność do ponad miliona wiernych. Obecna konstrukcja zajmuje powierzchnię 20 1994 metrów kwadratowych, składa się z dziesięciu minaretów, rozległych dziedzińców z chowanymi parasolami oraz misternych detali z marmuru i złota.
Jako miejsce pielgrzymkowe, Meczet Proroka stanowi integralną część duchowej podróży islamu. Choć nie jest obowiązkowy jak hadżdż, wizyta w Medynie podczas hadżdżu lub umry jest zdecydowanie zalecana. Pielgrzymi gromadzą się w Rawdzie, niewielkim obszarze między grobowcem Proroka a jego amboną, uważanym za „rajski ogród”, gdzie modlitwy mają szczególną moc. Dostęp do Rawdy jest ściśle kontrolowany ze względu na tłumy, z oddzielnymi godzinami dla mężczyzn i kobiet. Pielgrzymi składają pozdrowienie (salam) przy grobach Mahometa, Abu Bakra i Umara, prosząc o błogosławieństwo i wstawiennictwo, choć zgodnie z naukami islamu cześć jest skierowana wyłącznie do Boga. Spokojna atmosfera meczetu, podkreślona chłodnymi marmurowymi posadzkami i żyrandolami, sprzyja refleksji i modlitwie.
Rola meczetu wykracza poza pielgrzymki. Odbywają się w nim codzienne modlitwy, recytacje Koranu i wykłady religijne, pełniąc funkcję globalnego centrum nauki islamu. W czasie Ramadanu jego znaczenie osiąga szczyt, gdy miliony ludzi uczestniczą w modlitwach tarawii. Okoliczne tereny, w tym zabytki, takie jak Meczet Quba, stanowią dopełnienie pielgrzymkowego doświadczenia. Jednak dostęp do meczetu regulują surowe przepisy saudyjskie, wymagające od pielgrzymów wyznania islamu oraz przestrzegania zasad skromnego ubioru i zachowania.
Pomimo swojej świętości, meczet zmagał się z wieloma wyzwaniami, takimi jak oblężenie przez ekstremistów w 1979 roku i trwające debaty na temat rozbudowy, która zmieniłaby historyczne elementy. Nowoczesne udogodnienia, takie jak klimatyzowane sale i wielojęzyczni przewodnicy, zapewniają pielgrzymom komfort. Meczet Proroka pozostaje ponadczasowym symbolem jedności islamu, zachęcając wiernych do nawiązania kontaktu z dziedzictwem Mahometa, modlitwy w świętej przestrzeni i doświadczenia duchowego serca tętniącego życiem religijnego krajobrazu Medyny.

Martin Gray jest antropolożką kultury, pisarką i fotografką specjalizującą się w badaniu tradycji pielgrzymkowych i miejsc sakralnych na całym świecie. W ciągu 40 lat odwiedził ponad 2000 miejsc pielgrzymkowych w 160 krajach. The Światowy przewodnik pielgrzymkowy na stronie Sacredsites.com jest najbardziej wszechstronnym źródłem informacji na ten temat.




