Święte miejsca i pielgrzymki w Japonii

Święte miejsca i tradycje pielgrzymkowe Japonii zostały uwarunkowane zarówno cechami geograficznymi i topograficznymi, jak i czynnikami religijnymi i kulturowymi. Ponad 80% japońskiej wsi to pagórkowaty lub górzysty teren. Ta kondycja fizyczna zrodziła w czasach starożytnych wyjątkową i trwałą tradycję przekonań religijnych i praktyk skoncentrowanych na górach. Choć nigdy nie usystematyzowana, tradycja ta była tak szeroko rozpowszechniona, że ​​japońscy uczeni ją nazwali sangaku Shinko sh, co oznacza „wierzenia górskie” lub „wyznanie górskie”. Nie należy jednak myśleć o Sangaku shinko w wąskim znaczeniu kultu górskiego, ale raczej o szerszym znaczeniu, które obejmuje mitologię, wierzenia ludowe, rytuały, praktyki szamańskie i struktury świątynne związane z religijnym użyciem określonych góry H. Byron Earhart, uczony religii japońskiej, pisze, że „Większość gór, których święty charakter potwierdzają dowody archeologiczne, jest również widoczna w najwcześniejszych zapisach japońskich. W tych pismach góry odgrywają rolę religijną w kosmogonii i teogonii formalnej mitologii i są widoczne jako miejsca zamieszkania bogów, miejsca pochówku i święte miejsca o wielkiej urodzie. W dwóch kompilacjach dworskich, które reprezentują najwcześniejsze pisma w Japonii (Kojiki, opracowano AD 712 i Nihon Shoki, opracowano AD 720), góry pojawiają się w niemal każdej wyobrażalnej formie religijnej ".

Ogólne wyjaśnienie tego intensywnego ubóstwawania gór w Japonii można znaleźć w charakterystyce gór w przeciwieństwie do równin. Ludzka działalność odbywała się w przeważającej części na równinach, podczas gdy góry były tajemnicze i rzadko odwiedzały inny świat. Niesamowita wysokość, dziwność terenu i niebezpieczeństwo wejścia w góry zainspirowały ludzki umysł do postawy czci i uwielbienia. Bardziej dokładne wyjaśnienie wczesnego uświęcenia niektórych gór można jednak znaleźć w wierzeniach sintoizmu, rdzennej, szamańskiej religii Japonii. Sintoizm postrzegał każdy obiekt naturalny - drzewa, skały, źródła, jaskinie, jeziora i góry - jako siedlisko duchów zwane kami. Uważano, że te duchy Kami wywierają potężny wpływ na ludzkie sprawy, podczas gdy istoty ludzkie, poprzez modlitwę i rytuały, były również w stanie wpływać na duchy Kami. Duchy Kami były szczególnie skoncentrowane na obszarach górskich i we wczesnym Sinto możemy rozróżnić dwie główne kategorie uświęconych gór.

Jedna kategoria dotyczy gór czczonych za rolę we wspieraniu egzystencji ludzi; przykładami są góry związane z polowaniem, rolnictwem i rybołówstwem. Ludzie wczesnego rolnictwa czcili góry jako twórców pogody. Chmury gromadzące się wokół szczytów i ich deszcze zasilały strumienie lub spadały bezpośrednio na równiny. Uważano zatem, że bóstwa gór działają jako regulatory przepływu życiodajnych wód i nadzorują cały proces cyklu rolnego. Rolnicy wierzyli, że duchy górskie zstąpiły z wysokich szczytów wczesną wiosną, aby strzec i odżywiać pola ryżowe, a następnie wróciły w góry jesienią (w rzeczywistości duch góry, Yama no kamii ducha pola ryżowego, ta nie kami, były wymienne). Niektóre z najwcześniejszych artefaktów z epoki kamienia odkryte przez archeologów to ogromne, nieoszlifowane głazy u podnóża wielu świętych gór. Te głazy, nazywane iwa-kura, lub kamienne siedzenia, były rytualnymi ołtarzami, na których wieśniacy organizowali ceremonie rolnicze, aby powitać i wysłać bóstwa. Inne szczyty górskie były czczone przez rybaka i żeglarzy. Starożytne mity mówią o Górze Chokai i Górze Taisen w Honsiu oraz Górze Kaimon w Kiusiu jako siedzibie bóstw kontrolujących żeglugę i bezpieczeństwo marynarzy.

Drugą kategorią świętej góry na początku Sinto były góry związane z duchami zmarłych. Od wczesnych czasów kamiennych góry były znane jako kraina śmierci. Zwłoki zostały porzucone lub zakopane u podnóża gór, które można było zobaczyć z miejsca, w którym żył zmarły, i wierzono, że duchy zmarłych gromadzą się na szczytach takich gór. Wierzono, że po śmierci dusze przechodzą proces oczyszczenia, podczas którego stały się duchami Kami. Te duchy przodków, przebywając na górach i tym samym uświęcając góry, miały moc wpływania na wszystkie dziedziny ludzkich spraw. Podczas gdy niektóre góry były w ten sposób uważane przez sintoizm za święte, nie ma dowodów na to, że były odwiedzane w celach pielgrzymkowych, ani że na nich budowano świątynie. Święte góry były prywatnymi siedzibami duchów i wystarczyło, aby ludzie czcili te duchy z daleka.

W szóstym wieku rozpoczął się znaczny import chińskiej kultury i idei religijnych do Japonii, któremu towarzyszy odpowiednia ewolucja religijnego wykorzystania świętych gór. W sposób naśladujący dobrze ugruntowane tradycje buddyjskie i taoistyczne w Chinach kontynentalnych, święte góry Sinto zaczęły być wykorzystywane jako pustelnia dla buddyjskich schronień i wędrownych ascetów, a następnie jako miejsca pielgrzymek dla członków rodziny cesarskiej i rządzącej arystokracji. W ten sposób święte góry stały się nie tylko przedmiotem kultu religijnego, ale także areną praktyk religijnych. Na początku IX wieku powstały dwie zorientowane na góry sekty buddyjskie, Tendai, skupione na świętej Górze. Hiei w pobliżu dzisiejszego Kioto i Shingon, na świętej górze Mt. Koya na półwyspie Kii.

W szczególności Shingon, założony przez mędrca Kukai (774–835), położył nacisk na święte góry jako idealne miejsca praktyk religijnych i osiągnięcia stanu Buddy. Wejścia w góry zostały pomyślane jako metaforyczne wejścia na ścieżkę duchowego oświecenia, przy czym każdy etap wspinaczki reprezentuje etap przejścia przez królestwa egzystencji sformułowane przez buddyzm. W okresie Heian (793-1185) świątynie buddyjskie były coraz częściej budowane po bokach i szczytach wielu świętych gór Shinto. Uważano, że rodzime sami Kami z tych gór były w rzeczywistości przejawami bóstw buddyjskich, dlatego wierzono, że pielgrzymka w góry przynosi korzyści zarówno bóstwom sintoistycznym, jak i buddyjskim jednocześnie.

W połowie okresu Heian złożone interakcje Sangaku shinko, sintoizmu i buddyzmu Shingon doprowadziły do ​​powstania jednej z najbardziej unikalnych i fascynujących praktyk religijnych na świecie. Było to uświęcenie ogromnych, ale precyzyjnie określonych obszarów wiejskich poprzez proces mandalizacji. Mandale mają różne definicje i zastosowania w różnych kontekstach buddyjskich. W buddyzmie Shingon można je ogólnie wyjaśnić jako narysowane graficznie, symboliczne przedstawienia rezydencji Buddy, która jest jednocześnie podstawową istotą i naturą ludzkiego serca-umysłu. Praktykujący Shingon używaliby mandali jako pomocy w medytacji. Medytując, wchodząc wzrokowo w mandalę, wzywając reprezentowane tam bóstwa i przechodząc do centrum, zrobił jeszcze jeden krok na drodze do osiągnięcia stanu Buddy. Cechą charakterystyczną dla sekt buddyzmu Shingon było nakładanie mandali na duże połacie ziemi w celu wytyczenia wielkiego planu świętych obszarów. Akt pielgrzymowania do wielu świętych gór zawartych w wielkich mandalach lądowych, zwłaszcza mandali Kumano na półwyspie Kii, stał się zatem głębokim ćwiczeniem w przebudzeniu duchowym. Świętość pielgrzymki i jej moc transformacyjna były dostępne nie tylko w samych świętych miejscach, ale także wzdłuż całej mandalicznej ścieżki między nimi.

Równolegle z tym rozwojem regionalnej świętej przestrzeni i przyczyniając się do tego, powstało ruch religijny górskich ascetów znany jako Shugendo. Mieszanka przed-buddyjskich tradycji ludowych Sangaku shinko i Sinto, buddyzmu tantrycznego oraz chińskiej magii i taoizmu Yin-yang, Shugendo można z grubsza zdefiniować jako „sposób na opanowanie magiczno-ascetycznych mocy poprzez odwrót i praktykę w świętych górach „. Wezwano praktykujących Shugendo Yamabushi, termin oznaczający „ten, kto kładzie się lub śpi w górach”, a sekta obejmował różne rodzaje ascetów, takie jak nieoficjalni mnisi, wędrujący święci, przewodnicy pielgrzymek, ślepi muzycy, egzorcyści, pustelnicy i uzdrowiciele.

Czołowy uczony Shugendo, H. Byron Earhart, wyjaśnia, że ​​„we wczesnych stadiach rozwoju Shugendo yamabushi zwykle byli niezamężnymi żebrakami, którzy spędzali większość czasu na praktykach religijnych w górach; w późniejszych okresach większość yamabushi poślubiła i jedno z nich mieli domy świątynne u podnóża świętych gór lub odbywały okresowe pielgrzymki religijne i ascetyczne rekolekcje w góry ... Kiedy yamabushi schodził z gór, odwiedzali swoich „parafian”, aby udzielać błogosławieństw z góry lub odprawiać specjalne usługi uzdrawiania i egzorcyzmów. Yamamushi byli biegli w różnych oczyszczeniach, formułach i urokach. Religijny cel Shugendo był tak różnorodny jak jego organizacja, technika i procedura. Ogólnie rzecz biorąc, oznaczało to wykorzystanie mocy religijnej dla każdego, co można sobie wyobrazić ludzka potrzeba ”. Ze względu na luźną organizację, brak doktryny tekstowej i pociąg do prostych, niepiśmiennych ludów wiejskich, Shugendo stał się popularnym ruchem w całej Japonii od XII wieku do czasu restauracji Meiji w 1868 roku. studium, ponad 90% wiejskich świątyń w środkowej północy i północno-wschodniej Japonii było obsługiwanych przez kapłanów Shugendo.

Praktyka pielgrzymowania do świętych gór była bardzo stymulowana przez te dwa czynniki: mandalizację Shingon świętej przestrzeni i tradycję Shugendo wykorzystywania świętych gór jako poligonu dla rozwoju duchowego. Szlachta i arystokracja, ascetyczni pustelnicy i mnisi buddyjscy nie byli już jedynymi osobami, które pielgrzymowały. Do XII wieku chłopi i wiejscy kupcy zaczęli podróżować po okolicy do świętych gór. Wraz z rozwojem nawyku pielgrzymek rozwijała się także sieć świątyń w całym kraju. Oprócz wielkich mandalicznych skupisk świątyń w świętych górach regionu Kumano, inne tradycje pielgrzymkowe pojawiły się na przestrzeni wieków okresu Kamakura, Muromachi i Tokugawa. Ogólnie rzecz biorąc, tradycje te były dwojakiego rodzaju. Jednym z nich były pielgrzymki oparte na wierze w charyzmatyczne święte osoby, takie jak podróż na odległość 970 mil do 88 świątyń Kobo Daishi na wyspie Shikoku (Kobo Daishi to pośmiertny tytuł Kukai, założyciela buddyzmu Shingon). Innym typem były pielgrzymki do miejsc znanych z ich związków z konkretnymi buddyjskimi bóstwami, takich jak 1500 milowa podróż do 33 świątyń Bodhisattwy Kannon (Avalokiteśwara) na wyspie Honsiu. W okresie Tokugawa (1603–1867) sanktuaria te, zwane zbiorowo pielgrzymkami Saikoku, przyciągały wielką liczbę ludzi z powodu przekonania, że ​​Kannon przyjął ciała w każdym z tych miejsc, aby pomóc czującym istotom w 33 specyficznych rodzajach cierpień.

Dodatkowo, począwszy od XII wieku, powstało wiele bractw nabożnych, które aktywnie promowały praktykę pielgrzymowania. Do dziś wspólnoty te nadal organizują i prowadzą grupowe pielgrzymki do świętych gór. Pielgrzymka i święte góry były zatem integralnymi czynnikami w rozwoju japońskiej kultury i religii. Niezależnie od tego, czy dziękując za deszcze lub obfite plony, szukając pomocy duchów Kami czy błogosławieństw buddyjskich bóstw, Japończycy zawsze uznawali mądrość odłączenia się od królestwa społecznego, aby okresowo łączyć się ze świętymi miejscami pokoju i władzy. (Czytelnicy zainteresowani bardziej szczegółowym studiowaniem japońskich tradycji pielgrzymkowych i świętych miejsc są odsyłani do pism Earharta, Davisa, Foarda, Graparda, Hori, Statlera, Swansona, Czytelnika i Tanaki wymienionych w bibliografii)

Martin Gray jest antropolożką kultury, pisarką i fotografką specjalizującą się w badaniu tradycji pielgrzymkowych i miejsc sakralnych na całym świecie. W ciągu 40 lat odwiedził ponad 2000 miejsc pielgrzymkowych w 165 krajach. The Światowy przewodnik pielgrzymkowy na stronie Sacredsites.com jest najbardziej wszechstronnym źródłem informacji na ten temat.

Aby uzyskać dodatkowe informacje na temat świętych gór i pielgrzymek w Japonii:
http://www.onmarkproductions.com/html/holy-mountains-sacred-shrines.html
http://www.onmarkproductions.com/html/pilgrimages-pilgrims-japan.html

Przewodniki po Japonii

Martin poleca te przewodniki turystyczne